Exercise One

Respectful ways of addressing people

Kei Te Wharehuia, tēnei te mihi atu mō te tautoko mai
Respectful ways of addressing people

I ngā pukapuka o mua, arā, Te Kākano me Te Pihinga, i ako koe me pēhea te karanga ki tētahi tangata, ki ētahi tāngata rānei mā te kupu ‘e’, pēnei i ngā tauira e whai ake nei.

Tauira 1:

E Hone, haere mai ki konei.
John come here.

E Hera, kei hea tō māmā?
Sarah, where is your mother?

Ki te hiahia koe ki te whakarangatira i tētahi tangata, i ētahi tāngata rānei ka makere te kupu ‘e’, ā, ka raua atu te kupu ‘kei’. He kōrero tēnei ka rangona i roto i ngā whaikōrero, ā, he ture hoki e hāngai ana ki te whakamahinga o te kupu nei, heoi anō, tirohia ēnei tauira i te tuatahi.

Kei Te Mātenga, kei runga noa atu taua whakaaro.
Mr Mātenga, that is an outstanding idea.

Kei taku Ariki, tēnei au e pīkau nei ki mua i tō aroaro.
My liege, I kneel before your grace.

Kei aku rangatira, tēnei te mihi ki a koutou katoa.
Sirs, greetings to you all.

He whakamārama, he tauira atu anō kei te whārangi 190 o Te Māhuri.

Tirohia ngā kōrero e whai ake nei, kei raro ko ngētehi whakapākehātanga o ēnei kōrero mihi. Tōia ngā rerenga Pākehā tika ki ngā rerenga kōrero Māori. I te mutunga ake, pāwhiritia te pātene kia kite mehemea kua tika koe.

Don’t forget to use commas, question marks, and fullstops and macrons where appropriate (ā,ē,ī,ō, and ū).

Kei aku hoa, ...

Kei Te Morihana, ...

Kei aku rangatira, ...

Kei te rangatira, ...

Kei Te Tāpihana, ...

Kei Te Mōrehu, ...

Kei taku Āriki, ...