Exercise One

Respectful ways of addressing people

Kei Te Wharehuia, tēnei te mihi atu mō te tautoko mai
Respectful ways of addressing people

I ngā pukapuka o mua, arā, Te Kākano me Te Pihinga, i ako koe me pēhea te karanga ki tētahi tangata, ki ētahi tāngata rānei mā te kupu ‘e’, pēnei i ngā tauira e whai ake nei.

Tauira 1:

E Hone, haere mai ki konei.
John come here.

E Hera, kei hea tō māmā?
Sarah, where is your mother?

Ki te hiahia koe ki te whakarangatira i tētahi tangata, i ētahi tāngata rānei ka makere te kupu ‘e’, ā, ka raua atu te kupu ‘kei’. He kōrero tēnei ka rangona i roto i ngā whaikōrero, ā, he ture hoki e hāngai ana ki te whakamahinga o te kupu nei, heoi anō, tirohia ēnei tauira i te tuatahi.

Kei Te Mātenga, kei runga noa atu taua whakaaro.
Mr Mātenga, that is an outstanding idea.

Kei taku Ariki, tēnei au e pīkau nei ki mua i tō aroaro.
My liege, I kneel before your grace.

Kei aku rangatira, tēnei te mihi ki a koutou katoa.
Sirs, greetings to you all.

He whakamārama, he tauira atu anō kei te whārangi 190 o Te Māhuri.

Tirohia ngā kōrero e whai ake nei, kei raro ko ngētehi whakapākehātanga o ēnei kōrero mihi. Tōia ngā rerenga Pākehā tika ki ngā rerenga kōrero Māori. I te mutunga ake, pāwhiritia te pātene kia kite mehemea kua tika koe.

Kei wareware ki te whakamahi i ngā piko, ngā tohu pātai, ngā kopi me ngā tohutō i ngā wāhi e tika ana.

Kei aku hoa, ...

Kei Te Morihana, ...

Kei aku rangatira, ...

Kei te rangatira, ...

Kei Te Tāpihana, ...

Kei Te Mōrehu, ...

Kei taku Āriki, ...