Exercise Two

Using nāna and māna to join sentences

Ko ēnei ngā poaka nāna nei i kai ngā āporo
Using nāna and māna to join sentences

Ki te hiahia koe ki te tāpiri i tētehi rerenga kōrero ki tētehi atu, ka taea e koe tēnei mehemea e purua ana ngā kupu ‘nāna’, te kupu ‘māna’ rānei. E tika ana te ‘nāna’, te ‘māna’ rānei, mehemea he whakakapi ēnei kupu mō te tāhū, arā, te kaupapa, o te wāhanga matua o te rerenga kōrero. Kāore e hiahiatia ana te ingoa mehemea kua kīia i roto i te wāhanga matua o te rerenga kōrero, ka tahi.

Ka rua, ka puritia te ‘nāna’, te ‘māna’ rānei, ahakoa tokohia ngā tāngata e kōrerohia ana. Engari, i ēnei rā e rangona ana ngā kupu e hāngai tonu ana ki ngā tāngata e kōrerohia ana, pēnei i te ‘nā rāua’ me te ‘nā rātou”.

Tirohia ngā tauira e whai ake nei hei āwhina i a koe:

Kei whea te aihe, nāna nei i ārahi mai te poti?
Where is the dolphin which guided the boat?

Ko wai mā ngā kāmura, māna e hanga te whare?
Where are the carpenters who will build the house?

Ko tēnei te kapa haka nā rātou i poroporoaki ngā hōia.
This was the haka party that farewelled the soldiers.

Don’t forget to use commas, question marks, and fullstops and macrons where appropriate (ā,ē,ī,ō, and ū).

Anei te keke tiakarete,

Kua mau i a ia tētehi kāmera,

A muri i te katikati o ngā kāri hoatu ki a ia,

He taunga a Kiwa ki te pūrei whutupōro,

He wahine tino tere a Te Hererīpene,

Nā Tarati te tēpu i hora,

Kua tiki a Te Hererīpene i ngā kī,

Kua hui tahi rātou katoa,