Exercise Four

Hei mahi pānui 13-3

Tēnā, pānuitia ngā kōrero e whai ake nei, ā, whakautua mai koa ngā pātai.

He kōrero tēnei mō te Hāhi Paimārire, he mea tango tēnei kōrero nō te whārangi ipurangi o NZ History, ā, kua whakamāoritia.

I tīmata te Hāhi Paimārire i raro i te ingoa o te Hauhau, nā Te Ua Haumene i tīmata. Ko te tino pūtake mō te orokohanga mai o te hāhi nei, ko ngā pakanga whenua i Taranaki i te tau 1862. I te tau 1826 i mau a Te Ua haumene rāua ko tōna whaea i a Waikato, i a ia i reira i ako ia ki te pānui me te tuhituhi i te reo Māori, kua tino rarata ia ki te Kawenata Hou. I ngā tau 1860, te wā i tīmata ai ngā pakanga whenua i Taranaki, i whawhai ia mō te iwi o Taranaki ki ngā tāngata Pākehā. Nāwai rā, i te tau 1862 i kite a Te Ua i te āhua o tētehi anahera, e kīia nei ko Gabriel. E ai ki ngā kōrero, i mea atu te anahera nei ki a Te Ua, māna tōna iwi e ārahi ki tētehi ao hou. Āe, he hāhi Māori tēnei engari e ōrite ētehi āhuatanga ki ngā hāhi Pākehā. Ko te rangimārie te tino kaupapa o te hāhi nei, nō reira, kīhai ngā tāngata e whai ana ki tēnei hāhi e hiahia ana ki te whawhai, engari he whakaaro anō ki tō te Pākehā. Ki tā ngā Pākehā o taua wā, mēnā kāore koe e whakapono ana ki te hāhi Pākehā, kāore koe e tautoko ana i te Pākehā, he nanakia noa iho koe. Nā te mūrere a te Pākehā, kīhai ētehi Māori i paku hiahia ki te hono i te hāhi nei, kāore e kore i tautoko te iwi Pākehā i aua tāngata. Engari nā te mahi a te raupatu, kāore e roa kua piki haere ngā tāngata e whai ana i te hāhi nei i mua i te whakatū o ētehi atu hāhi Māori. Inaiānei, he hononga tata i waenganui i te Kīngitanga me te hāhi Paimārire, ngā iwi o Waikato me ngā iwi o Taranaki.

Don’t forget to use commas, question marks, and fullstops and macrons where appropriate (ā,ē,ī,ō, and ū).

Nā wai tēnei hāhi i tīmata ai?

Nōnawhea tēnei hāhi i tīmata ai?

Ko ēwhea ngā iwi e kīa nei e hono ana ki tēnei hāhi?

E ai ki ngā kōrero, he aha te tino kaupapa o te hāhi nei?

Ko wai te ingoa o te anahera i kitea?

Ko wai te ingoa tuatahi o te hāhi Paimārire?

Nōnāwhea a Te Ua rāua ko tōna whaea i mau ai?


Nā te aha i tīmata ai te hāhi Paimārire?