Exercise One

Kupe

Te wāhanga tuangahuru mā rua, Te Kōhure

Pānuitia ngā kōrero e whai ake nei, ka tahi. Ka rua, whakautua ngā pātai.

Kāhore i roa tō rātou haerenga mai i Raro-pōuri-nui, kua tae mai rātou ki Wawau-ātea-nui nei. Ka haere mai rātou i korā ka titiro a Kupe ki te tauihu o tō rātou waka, e tata ngaro atu ana i te moana. Ka mōhio a Kupe e tino kaha ana te haere a tō rātou waka. E toru ngā pō o tō rātou pahuretanga mai i Wawau-ātea-nui ka tae mai rātou ki te whenua e tauria e te kohu. E whakawhitiwhitingia e te ao kapua. Mōhio tonu a Kupe koia tēnā ko te ika a tana tupuna, a Māui. Kātahi a Kupe ka titiro kāhore anō i tino mate te ika nei. Kātahi a Kupe ka mahara ka roa kē, tekau mā rima ngahuru ngā tau i mānu mate ai te ika nei, engari kua ngoikore rawa. Ka mea a Kupe kia haere rātou kia patua haeretia e ia te ika nei. Ka hoe rātou me te patu haere i te ika nei, ā, tāwhio noa ka noho rātou, ka titiro, ā, ka mōhio a Kupe kua mate. Ka mea atu a Kupe ki tana iwi, ‘Kua mate te ika nei. Kātahi anō ka pai tā tātou noho i runga i tō tātou ika.’ Ka ingoatia tēnā mahi a Kupe ko ‘te paranitanga a Kupe i te motu nei.’ Ka hoki te kōrero ki te tuanga mai o te waka nei, ki ngā mea kāhore anō i whakakaupapatia.

Don’t forget to use commas, question marks, and fullstops and macrons where appropriate (ā,ē,ī,ō, and ū).

I whea a Kupe mā i mua i tō rātou taenga atu ki Wawau-ātea-nui?

Nā te aha i mōhio ai a Kupe e tino kaha ana te haere a tō rātou waka?

E hia pō rātou e haere atu ana i Wawau-ātea-nui ka tae atu ki te ika?

Ko wai te tupuna o Kupe i mau ai te ika e kimi haere nei rātou?

He aha ngā tohu whenua i mōhio ai a Kupe kua tae ia ki te ika a tōna tupuna?

He pēhea te āhua o te ika i tā rātou taenga atu?

He pēhea te roa o te ika rā e mānu haere ana?

He aha te ingoa o ngā mahi a Kupe ki te ika rā?