Exercise Two

Using nāna and māna to join sentences

Ko ēnei ngā poaka nāna nei i kai ngā āporo
Using nāna and māna to join sentences

Ki te hiahia koe ki te tāpiri i tētehi rerenga kōrero ki tētehi atu, ka taea e koe tēnei mehemea e purua ana ngā kupu ‘nāna’, te kupu ‘māna’ rānei. E tika ana te ‘nāna’, te ‘māna’ rānei, mehemea he whakakapi ēnei kupu mō te tāhū, arā, te kaupapa, o te wāhanga matua o te rerenga kōrero. Kāore e hiahiatia ana te ingoa mehemea kua kīia i roto i te wāhanga matua o te rerenga kōrero, ka tahi.

Ka rua, ka puritia te ‘nāna’, te ‘māna’ rānei, ahakoa tokohia ngā tāngata e kōrerohia ana. Engari, i ēnei rā e rangona ana ngā kupu e hāngai tonu ana ki ngā tāngata e kōrerohia ana, pēnei i te ‘nā rāua’ me te ‘nā rātou”.

Tirohia ngā tauira e whai ake nei hei āwhina i a koe:

Kei whea te aihe, nāna nei i ārahi mai te poti?
Where is the dolphin which guided the boat?

Ko wai mā ngā kāmura, māna e hanga te whare?
Where are the carpenters who will build the house?

Ko tēnei te kapa haka nā rātou i poroporoaki ngā hōia.
This was the haka party that farewelled the soldiers.

Kei wareware i a koe ngā piko, ngā tohu pātai, ngā ira kati me ngā tohutō i ngā wāhi e tika ana.

Anei te keke tiakarete,

Kua mau i a ia tētehi kāmera,

A muri i te katikati o ngā kāri hoatu ki a ia,

He taunga a Kiwa ki te pūrei whutupōro,

He wahine tino tere a Te Hererīpene,

Nā Tarati te tēpu i hora,

Kua tiki a Te Hererīpene i ngā kī,

Kua hui tahi rātou katoa,