Exercise One

Hei mahi pānui 14-4

Tēnā, pānuitia te kōrero mō te mana e whai iho nei, ā, whakautua ngā pātai hoki. E pai ana ngā whakautu poto.

He wāhanga noa iho tēnei nā te kōrero a Te Wharehuia Milroy i kitea nei i te pukapuka o Te Kōhure nā John Moorfield i te whārangi 239.

I tua atu i tērā, mehemea he mana tō te tangata ka horapa taua mana ki runga i tana whānau, i tana hapū, i tana iwi. Ki te horapa pērā ka horapa atu anō hoki ki runga i ō rātou roherohenga whenua e kore ai e taea e huhua noa te takahi mai i taua whenua rā, te haere noa mai rānei ki te tiki i ngā kai o runga i taua whenua rā, te noho noa anō rānei ki roto i ō rātou whare tīhokahoka, ki te whakatū whare tūturu rānei e poua ai e rātou he pou ki roto i te whenua anō nō rātou aua whenua rā. Ērā āhuatanga katoa i whakanohoia ki roto i tēnei mea, i te mana me te tapu o ngā tāngata nei, ā, me te aha i te mana o te tapu o taua whānau, o taua hapū, o taua iwi. Ki te takahia e koe te mana o te iwi e takahia ana te mana o tō rātou rangatira. Ki te takahia e koe te mana o te rangatira e takahia ana e koe te mana o taua iwi, otirā, e tānoanoa ana koe i te tapu o taua iwi, e whakamātau ana koe ki te tānoanoa i te tapu o taua iwi. Nō konā, ka kite ake i te āhua o te whakanohonoho a te Māori i ōna tikanga i ērā wā hei whakahaere i a rātou hei huarahi pupuri i a rātou ki runga i te ara i whiriwhiria ai e rātou hei oranga mō rātou. Ka whakamarangahia ake, ka whakaarahia ake ēnei āhuatanga o te tapu, o te mana kia kitea ai e ngā whānau, e ngā hapū, e ngā iwi he oranga mō rātou, mō ā rātou tamariki, mō ā rātou mokopuna.

Hei whakarāpopoto ake i aku kōrero, arā noa atu te nuinga o ngā kōrero e taea ai te kōrero mō ēnei kaupapa. Tērā pea mō tētahi wā kōrero anō ai, engari, hei whakarāpopoto ake i aku kōrero mō ēnei: te whakapapa, te mana me te tapu.

Kei wareware ki te whakamahi i ngā piko, ngā tohu pātai, ngā kopi me ngā tohutō i ngā wāhi e tika ana.

He aha te tino kaupapa o te kōrero nei?

He aha he kupu atu anō mō te ‘wharau’?

He aha he kupu atu anō mō te ‘aukati’?

He aha ngā kupu e toru e tino whakahirahira ana i roto i tēnei kōrero?

Ki te takahia e koe te mana o te rangatira, ka aha?

He aha he kupu atu anō mō te ‘whakaiti’?

Nā wai ēnei kōrero?